ŞİRAZE :Kitap,katalog vb. kapağa bağlandıkları yerin iki ucunda ibrişimden örülen
ince şeride denir.
ŞİRİNG: Teslime hazır hale getirilmiş dergi, kitap, broşür, katalog gibi
basılı materyallerin tek tek ya da ikili, üçlü olarak postaya verilmesi için plastik
ambalaj malzemesinin (folyo) ürünlere sarılıp, ısı yardımıyla kenarlarının
yapıştırılması işlemine denir. Ürünlerin taşınma ve depolanma sırasında nemden
zarar görmesini ve dağılmasını önler.
ŞÖMİZ: Genellikle kitapların kapakları üzerine geçirilen baskılı koruma
kapakçığı.
TABAKA
OFSET (DÜZ OFSET): Kesilmiş (tabaka halindeki)
kağıtlara baskı yapma tekniğine denir.
Özel emülsiyonla hassaslandırılmış kalıp ışıkla pozlandırılarak film üzerindeki
siyah alanlar, kalıp üzerine ışıksız bırakılır. Diğer şeffaf alanlar ise ışığa
doyurularak pişirilir. Daha sonra bu kalıp üzerindeki ışık olmayan yüzeyler
banyo sırasında emayesini dökerek, boya kabul edecek emisyon oluşturulur.
Oluşan emisyon su tutmadığından merdanelerden gelen boyayı tutar ve kauçuk üzerine
aktarır. Blanket ise, üzerindeki boyayı aldığı gibi kağıt üzerine verir.
Böylece film üzerindeki noktalar aynen kağıt üzerine mürekkep rengine göre
geçmiş olur. Günümüzde ofset baskı 4 ana renk üzerinden yapılmaktadır.
TARAYICI: Transparan ya da opak imajların dijital formata çevrilebilmesi için
kullanılan cihazlara denir.
TASLAMA: Mukavva ve benzeri malzeme üzerine kağıt,ciltbezi,deri
vb. malzemelerin tutkal ile
sıvanması işlemine denir. İşlem yapılırken kağıt tutkalı kullanılır
TAŞMA
PAYI: Kağıt kenarına kadar gelen baskının düzgün
traşlanabilmesi için eklenen pay. Zeminli işlerde mutlaka taşma payı
verilmelidir. Kesim yaparken bu verilen pay alınır ve iş normal ölçülerine
düşer.
TEL
DİKİŞ: İç içe atılmış formaların bir kapak ile tel
kullanılarak birleştirilmesi işlemidir. Genelde az sayfalı broşür tarzı işlerde
kullanılır. Düz ve Omega diye ikiye ayrılır. Düz olan tel dikiş işin sırtında
genelde 2 adet düz zımba şeklinde olur. Omega tel dikiş 2 veya 4 adet klasöre
takılabilmek için çıkıntılıdır. Kullanılan tek ölçüsü 12’lik ve 15’lik olarak
sayfa sayısına göre değişiklik gösterebilir.
TERMO
LAK: Su bazlı koruyucu ve süsleyici olup, yapışma
özelliği vardır. Blister Lak olarak da bilinir. Özel tasarlanmış Termokolon
lak, Alüminyum folyo (Blister folyo) üzerine tatbik edilerek sert PVC’ye ve
PS’e termik yapışma sağlar.
TİFDURUK(ÇUKUR BASKI)
Dünyanın en gelişmiş endüstriyel baskı tekniğidir.
Dergi yayıncılığında, tekstil ve bilhassa ambalaj sektöründe hizmet verir. En
büyük özelliği sonsuz baskı yapmasıdır. (Baskı düz silindir üzerinden yapıldığı
için etek makas payları diye bir şey olmaz silindirin bütün yüzeyi tam olarak
basar)
Adından da anlaşıldığı gibi tifdurk "Almanca'da çukur baskı demektir".
Bakır kaplı silindir üzerine fotoğraflar, desenler, yazılar ; Kimyasal,Elmas,Lazer
vasıtası ile bakır silindir oyularak yapılır. Bakır dayanıklı olamadığı için
üzeri kromla kaplanır. Bu sayede çok yüksek tirajlı işler basılır. Boyası sıvı
haldedir. Bu sistemde, boya alınıp kağıda geçirilen kısımlar çukurdadır. Bu sistemde
orijinale yakın baskı elde etmek için ofset ve tipodan daha titiz çalışmak
gerekmektedir.
TİNT: Ekstra bir rengin belli oranlarda kullanılan tram değerleridir.
TİPO
BASKI: Metal harflerle yapılan
yüksek baskıya denir. Uzun ve zahmetli bir baskı hazırlık süreci
gerektirir. Metal harflerin tek tek sayfa oluşturacak bir biçimde düzenlenmesi
yöntemi kullanılır. Baskı hazırlık işlemi her ne kadar gelişim göstermiş olsa da
günümüz masaüstü yayıncılık sisteminin sağladığı imkânlardan çok uzaktır. Tipo baskıda
iki silindir bulunur. Bunlardan biri kalıp silindiri, diğeri baskı
silindiridir. Direkt baskı sistemidir yani kalıp üzerindeki görüntü direkt
baskı materyaline aktarılır. Kalıp üzerindeki yüksek kısımlar mürekkebi
alırken, alçakta kalan kısımlar mürekkebi almaz. Yüksekte kalan kısımlar
baskıyı gerçekleştirir. (Patates baskısına benzer) Kalıp üzerindeki görüntü
terstir. Günümüzde kullanımı önemli oranda bırakılmıştır. Ender olarak,
kartvizit, fatura ve özel koleksiyon yayınların basımında kullanılır. Tipo
baskı makinaları daha çok matbaacılığa; kesim, gofre, numaratör baskı,
piliyaj-perforaj başka alanlarda hizmet eder.
TİRE: Siyah ve beyaz gibi iki tondan oluşma yani ara tonların bulunmaması
durumuna denir.
TIFF: Video,dijital kamera yada fotoğraf makinası yada tarayıcılardan gelen
imajların saklanması için kullanılan bilgisayar formatıdır.
TOPLAMA(MONTAJ): Baskı sonrası laminasyon,kesim gibi işleri bitmiş Kutu,Poşet
vb. ürünlerin son haline getirilmesi işlemlerine denir.
TRAM: Film ya da kalıp üzerinde düzenli nokta sislileri ile oluşturulan
çizgilerdir.
TRASE: Basılacak işin bıçak izi veya son bitim çiziminin baskı yüzünün arka
tarafına çizilmesine denir. Tek renk olarak basılır. Genel olarak taslamalı
işlerde (elde yapılan taslamalı işlerde) işin kroslarına ve muhatlarına
oturtularak taslanabilmesi için mutlaka trase olmalıdır.
TRAŞ
PAYI (KESİM ÇİZGİSİ): Trase çizildikten sonra ara kesim
ve kırıldıktan sonraki kesim yerlerini belirtmek için kullanılan yardımcı
işarettir.
TRİGROMİ: Üç renkli seri boyalarla (Cyan+Magenta+Yellow) basılan tram açıları
değişik olan baskı çeşididir.
UV
BASKI: U.V. (ultraviole) baskı tekniği, güneş ışığına
dayanıklılığı ile baskı çalışmalarının kurumasını kısıtlamak amacı ile kurutma
süresini 1 sn.'den daha az süreye inmesi ve bununla birlikte boya özelliğinden
dolayı güneşten solma gibi baskıya zarar veren nedenlerin ortadan kalkmasını
sağlar. UV Baskı sistemi ile gerçekleştirilen baskı malzemesi su gibi
maddelerden etkilenmezler, ofset baskı ile basılan malzemelere göre daha uzun
süre bozulmazlar.
UV baskı sistemi bir çok malzemeye UV kurutma sistemi sayesinde istenilen
oranda renkle rahatlıkla ve sorunsuz baskı yapılabilir. Kontrol panel
etiketleri, leksan film, kağıt, şeffaf, opak çıkartma, metarilize selofanlı
kağıt,alüminyum etiketler, ürün üzerine kullanma talimatları başta olmak
üzere geniş bir uygulama çeşitliliğini desteklemektedir. UV Baskı Makinesi ile
0,22-1,00 mm kalınlıkta sert ve yumuşak tüm malzemeler üzerine baskı
yapılabilmektedir. Yüksek kalitede artistik baskı modu, keskin detaylı
grafikler ve küçük fontlu yazı uygulamaları için kaliteli sonuçlar
sağlamaktadır.
UV LAK: Ultraviole ışıkla kurutulan ve baskıya koruma amaçlı kullanılan lak
işlemidir. U.V. Lak yani uzun haliyle Ultraviyole Lak matbaada süsleme ve
koruma amaçlı yapılan bir kaplama yöntemidir. U.V. lak kaplaması hep sağlam bir
ambalaj hem de güzel görünümlü bir ambalaj için gerekli kaplama
yöntemidir. Ultraviyole ışıklarla yapıldığı için U.V. Lak şeklinde
isimlendirilir. UV sertleşmeli laklar sentetik bazlı yüksek aktiflikte de
kimyasal (Fosfor) bağlayıcılardan oluşur. Yüksek vizkositeli muhtevalar
propolimer, düşük vizkosiletiler ise monomer olarak tanımlanır.
Gündelik kullandığımız, tükettiğimiz ürünlerin bazılarında lak vardır,
özellikle nemli kullanım alanları olan ürünler ve nemden ciddi şekilde korunması
gereken ürünlerde ve özellikle paket görünümü önemli olan ürünlerde de lak
kullanılır.
ÜSTTEN
TEL DİKİŞ: Sırttan tutturulmayacak kadar kalın kitap,
dergi, makbuz, bloknot, fatura ve bilet koçanlarının bir araya getirilmesinde
üstten telle dikiş yöntemi kullanılır. Tek dezavantajı sayfaların tamamen
açılmasına olanak vermemesidir. Tel, zamanla paslanıp sayfayı yırtabilir. Bu
nedenle telle dikiş yöntemi, sözlük, ansiklopedi gibi başvuru niteliği taşıyan
ve uzun ömürlü olması gereken yayınlarda tercih edilmemelidir.
VARAK
BASKI: Isıtılmış bir klişe vasıtasıyla folyonun (Varak
Malzemesi) taşıyıcısından kurtulup basılacağı alana transfer olması işlemidir.
Varak klişeleri tek taraflıdır. Metal klişe veya kurşundan hazırlanmış tipo
baskı kalıbının ısıtılarak, cilt bezi ya da benzeri bir materyal üzerine
konulmuş yaldız kağıdına (elle veya mekanik) yoluyla elde edilen transfer
baskı.
VERNİK: Baskı yüzeyine uygulanan koruma işlemlerinden biri olup dayanıklılık ve
parlaklığı lak kadar olmasa da yüzeye uygulanması kolay bir maddedir. Ofset
Baskı makinalarında renk baskısından sonra uygulanır. Mat ve Parlak çeşidi
vardır.
Y
(YELLOW-SARI): Proses baskıda sarı mürekkep için
kullanılan kısaltma
YALDIZ: Varak baskıda kullanılan altın gümüş ve alternatif renkler ile kaplı
metalik folyo malzemesidir.
YALDIZ
BOYAMA (BRONZLAMA): Toz halindeki varak, gümüş vb.
yaldızların transparan baskı yapılmış baskı altı malzemesine serpilmesi yoluyla
yapılan boyama işlemi. Dini kitap baskılarında, tarihi mozaik baskılarında ve
ambalaj sanayindeki lüks ve pahalı kutu, kağıt baskılarına uygulanan altın,
gümüş, bakır ve bronz rengindeki tozların sürülmesini kolaylaştırır.
YAN
KAĞIT: Sert kapaklı kitap,katalog gibi ürünlerde, iç
formaların kapağa bağlanmasını sağlayan en baş ve en sonundaki çiftli sayfa
grubuna denir. Genel olarak iç kağıttan daha gramajlı bir kağıt olarak
uygulanması daha temiz ve kaliteli olmasını sağlar.
YAPRAK: İki tarafı birer sayfadan oluşan kağıttır.
YARIM
KESİM: Bir bıçak ile malzemenin belli bir derinliğe
kadar kesilmesi işlemidir. Genelde etiket(sticker) kesimlerinde taşıyıcı ile
etiketi ayırmak için kullanılır.
YOLMA: Basılı tabakaların birbirlerine yapışmaları ve ayrılmaları sırasında
baskılı imaja verdikleri zarardır.
WEB OFSET (ROTATİF BASKI): Ofset baskı sisteminin gelişmiş
şeklidir. Bobin kağıtlara baskı sistemidir. Tabaka kağıtlara baskı tekniğinden
pek farklı değildir, kağıdı kullanış yönü hariç pek farkı yoktur. Web
ofset makinaları ana çalışma prensipleri olarak tabaka ofset makinelerinden
çok farklı olmasa da kullanılan kâğıdın bobin olarak makineye girmesi ve baskı
hızının çok yüksek olması ona çok büyük avantajlar sağlar. Kitap, dergi,
katalog, insert, gazete vb. baskı işlemlerini çok daha hesaplı, kaliteli ve
hızlı gerçekleştirir. Katlama, kesme, harmanlama, paketleme, kurutma yapabilecek
cihazlar eklenerek muayyen bir iş görmek için (gazete, dergi, mecmua
vs.) imal edilmişlerdir.
Yorum Bırakın